Planten met vlezige wortels, zoals oosterse papaver, Verbascum en Acanthus laten zich in het najaar en de winter heel gemakkelijk vermeerderen uit wortelstek. Hoe? Volg de 4 stappen:
Stap 1 Voor het nemen van horizontale wortelstekken hoef je de wortels van een plant vaak maar een beetje bloot te leggen, want je vindt ze dicht aan het oppervlak. Voor verticale wortelstekken graaf je de plant meestal in zijn geheel op. Zoek een gezonde, dikke wortel uit en snijd die zo hoog mogelijk af met een scherp en schoon mes. Wil je meer stekken, zorg er dan voor dat je nooit meer dan maximaal 1/3 van het totaal aan wortels wegsnijdt, anders lijdt de moederplant daarvan.
Stap 2 Waar het bij verticale stekken belangrijk is dat je onthoudt wat de bovenzijde is, is dat bij horizontale stekken niet nodig. Spoel de wortel schoon en snijd hem in stukken van 5-7 cm lang. Bij verticale stekken maak je aan de bovenzijde steeds een rechte snede en aan de onderzijde een schuine. Dit bevordert de wortelgroei en je kunt zo meteen goed onthouden wat onder en boven is.
Stap 3 Vul een zaaitray of pot met zaai- of stekgrond. Verticale stekken plaats je, op 4 cm afstand van elkaar, rechtop in de aarde; duw ze er zover in dat de bovenkant gelijk is met de grond. Dikke, vlezige wortels kun je er zo induwen, voor tere wortels maak je vooraf een gaatje met een pootstokje of potlood. Horizontale wortelstekken leg je, op regelmatige afstand van elkaar, plat op de aarde; bedek ze met een dun laagje stekgrond.
Stap 4 Dek de zaaitrays of potten af met een dun laagje grit (bijvoorbeeld duivengrit of aquariumgrind). Dit gaat uitdroging en mosgroei tegen. Geef ze flink water en zet ze buiten in een koude bak of op een beschutte plek in de schaduw. Controleer ze af en toe op uitdroging en geef indien nodig wat water, maar nooit te veel. Te veel is schadelijker dan te weinig. Meer zorg is niet nodig. In het voorjaar verschijnt er vanzelf wat loof en dan weet je dat het gelukt is.
Horizontale en verticale wortelstek
Bij het maken van wortelstekken is het belangrijk te weten dat er een verschil is tussen horizontale en verticale wortelstekken.
Van sommige plantensoorten, met name planten die zich verspreiden door middel van worteluitlopers, maak je stekken van de horizontaal groeiende wortels. Dit zijn onder meer veel geraniumsoorten zoals, Geranium sanguineum en G. endressii, maar ook Japanse anemonen (Anemone x hybrida). Ook Primula denticulata en Phlox paniculata kun je zo vermeerderen.
Gebruik de verticaal groeiende wortels van planten als Papaver orientale, Acanthus, Verbascum, Eryngium, Anchusa en Romneya coulteri om verticale wortelstekken van te maken. Het is belangrijk dat je van deze stekken onthoudt wat de bovenkant is (het dichtst bij de plant). Het stekmateriaal moet je straks namelijk precies hetzelfde planten, dus met de bovenzijde naar boven.